Est potis hortando ingentem superare timorem.
Heu quotus evadet tam sævo e gurgite sospes!
Panditur interea via non incerta falutis.
Nam subit in mentem Toyonus Jasides . alter,
Qui mutas agitat, fed non inglorius artes.
Hunc voco: quandoquidem letho me cetera turba.
Destinat. Extemplo Juvenis me conftitit ante,
Poscit multa, malum tentat, linguamque manusque.
Nec mora sese operi solers accingit, & uda
Amovet anodynab, quibus noctuque diuque
Permaduit male putre femur, vestitque referto
Pluribus & fuppuranti cataplafmate. Quarta
Lux aderat, multum febrisque dolorque remitti
Coœperat, & puncto tumor affurgebat in albo.

Ergo fignatur crucis inftar linea duplex,
Altera dimidio palmo, toti altera ferme
Equalis d. Putrem Toyonus vomere terram
Scindit signa sequens, & acuta immergit in imos
Tela sinus. Fugiunt huc, illuc humida palmis
Lumina ftringentes, aderant qui forte; sedebat
Longe hic pallidior buxo, defecerat ille
Spiritu: erant, qui Te, præftans Toyone, vocabant
Crudelem & Congo in medio, vel Canade natum,
Quique mihi taciti lympham feretrumque parabant.
Hos ego cernebam, moribunda & voce vocabam.
Vivebam fiquidem, me vivere five putabam
Aut igne in medio, aut mucrones inter acutos:
Nam scindebatur dum mufculus unus & alter,

In

In femore, obscindique genu cerebrumque putabam;
Sunt adeo toto conjuncti in corpore nervi.

Quid multa? efficitur latissima fossa: chirurgis
Nam lex est, aperire sinus, & fcindere lato
Vulnere. Menfuram cognofcere si cupis, ungue
Vulsa fuere levi tenuissima vellera lini,
Quot capit inverse plenus pressusque galerus,
Quæque super digitis tribus eminuere; tot antrum
Illud enim abstersum glomerato sanguine cepit.
Si quoque vis carnis sensum cognofcere sectæ,
Illam pungebant tenuissima vellera, ficut
Nudum spina pedem, teneram vel acicula frontem.

Uno horæ quadrante chalybsque manusque chirurgi

Discerpsere mihi fibras; a vulnere jamque
Longe aberant, dolor idem, eadem punctura manebat
Seu parte in læsa, feu viva in imagine mentis,
Quæ cædenı veluti præsentem exhorruit ultra
Horam, deinde nigrum phantasma expellere nisa est;
Sed redit expulfum interdum, renovatque dolorem.
Hinc ad me gravis indignabundusque vetabam,
Dissector propius quatuor ne accederet ulnis,
Ni mihi monftraretque manus manicasque sinumque:
Nam ferro armatum haud admittimus amplius ullum.
Oppletum lino vulnus revoluta ligarat
Tænia, jamque viam mediam nox humida cælo
Attigerat, quum me circum omnia plena cruore
Sentio. Adest subito Toyonus, opemque vocanti
Porrigit, ambiguus ne forte incisa secando

Mi foret arteria. Abstergit, medicatur, & arcte
Nectit vincla; cruor fequitur novus & nova cura.
Spemque metumque inter binis distillo diebus,
Et nigrum apparet vulnus, cancroque propinquat.
Sacra dies aderat, qua VIRGO Puerpera NATUM
Depofuit tremulas cani Simeonis in ulnas:

Hanc ego præfidium mihi semper rebus in arctis
Voce animoque voco, compello hanc nomine Matris.

Quæ non VIRGO fuos, quæ nullum temnit egentem,
Audiit alma preces. Nec enim Tibi gloria, VIRGO,
Ulla unquam per me minuetur, nec mihi per Te
Spes ulla. Expediunt humentia fanguine puro
Vincla, caroque rubens & viva in vulnere circum
Inque imo apparet. Primum risitque, serenamque
Oftendit frontem Toyonus; latior olli
Ipse ego arrifi, fimul arrisere propinqui..
Læti omnes, & laude virum fuper aftra ferentes.
Credideris finem tantorum hic effe laborum.
Falleris: eft etenim bellum hoc ferrumque sequuta
Atra fames, qualem vix fecula prisca tulerunt,
Solvissemque libens uno pro mure philippum.
Eft quoque lex sævis vel in ipsa pace chirurgis,
Ut dira efurie medicentur vulnera passis.
Legem observavit, legi & parere coegit
Me Toyonus inexorabilis; ardor edendi
Cuncta licet misero popularetur mihi membra.

O! quoties, rogo te dixi, Toyone, per ista Brachia, perque manus, quæ turpia fub cute monftrant Offa, per hunc ventrem tam longo tempore inanem: Da dextram misero, da fruftum panis amico. Quid juvat eripuisse uno de funere, cogis Si me alio periisse? Immobilis atque supinus Ecce duos jaceo menses: mea lumina fomnum Quinque per hebdomadas nullum cepere: quietem Nullam habui, neque te sum passus habere. Laborem Posco per hunc, per opus durum, quod fponte subisti. Da pulli mihi particulana, da crura palumbi: Non refricabit enim obductum res tantula vulnus. Sed furdo canimus. Solo me jure per unum

Men

& Si grave vulnus eft,abftinere,quantum vires patiuntur cibo debet.Cell.l.5.c.26.

Mensem aluit: jus mî hoc visum est contra omnia jura.
Aft aliter sapiens juvenis momenta pependit
Filo animæ tenui suspensa. Nam cibus arcto
Ingestus ftomacho humores renovasset inertes
Fœcundumque nova môsset prurigine vulnus
Ex tot vulfellis reduci tantaque ruina
Tristia Vulcani mihi vates fata canebant;
Scilicet aut captum fore viribus ima movendi
Membra, aut more anatum progreffurum male claudum.
Omen & id duplici nixi ratione ferebant:
Seu quod vastassent ingentia vulnera nervos,
Sive quod incurvus terno jam mense rigeret
Interius poples strictus multiplice nodo.

Sed me damna juvant. Extremum audito laborem,
Sique potes risum cohibe. Subiit mihi vires
Explorare novas. Aberant cuftos & amici.
Surgo igitur folus paulatim, circumeoque
Ter lectum quanquam claudus, Vulcanus ut alter,
Et mihi plaudo, putans me imitari heroas eundo..
Dumque ita turgesco demens, offendo scabrofum
Nefcio quem in lateren, & præceps cado pondere toto.
Est adeo tutus, quemcunque superbia fulcit.
Horrendum doleo: pudet acclamare. Quid ergo
Actum eft? Irrepo leviter, manibusque prehensans
Fulcra & lodices supero conatibus arcem
Morphei, & intidias laterum vito altior ipsis,
Inferiora velut fublimis retia turdus.

Paulatim dolor ut cessavit, crura pedesque Metitus reperi, proh mirum ! æqualia crura Æqualesque pedes, toto & me corpore salvum. Cafus enim fecit curvato e poplite rectum. Testis es ipse, MARI, quo coram incedo solutus,

a

Videbatur tam male affecto ali- se & ambulare. Adeo pretiofæ funt vi

:

Gratulor atque mihi veteri me redditum amico.
Quid noftro de more ifto ab fermone feremus
Utilitatis? Amuletum morbos Tibi contra
Mille duplex fcribo. Studium vitare memento
Cænatus pransusque: graves dein excute curas.
Præftat namque bene, ignorantem multa, valere,
Quam Senecam tussire, vel ægrotare Platonem.
Præstat multa suo volvenda relinquere fato,
Quam male torqueri, fruftra retinere volentem.
Hæc facito, MARI Amice, diuque quod opto, valebis.
Aut fi unquam, avertant quod Numina, corripiet Te
Par morbus, Tibi fit præsto idem, parve chirurgus.
Nam mites interficiunt humaniter ægrum.

SERMO OCTAVUS.

Refpondet Fo. B. Guilielmino gentili fuo, Caftellano Vennenfi,
qui fe ad reditumin patriam folicitaverat. Exponit caufas,
cur fibi non redeundum putet .

UILELMINE, aliis qui æquun
jus dicis, iniquum
Mî dicis, remeare jubens ad
patria tecta.

Pænituit rediifse femel. Tibi
scire volenti

Caufas fimpliciter narrabo,pe-
ricula primum
Enumerando viæ, dein multa
obstacula, quæ mî

Opponit natale folum, prohibetque reverti.
Septembri medio digressus

ab Urbe malignum ob